MỞ ĐẦU:
Cách khắc phục lỗi game khi khởi chạy trên Windows 10, cách để chơi game cũ trên Windows 11, sự cố khi khởi chạy game cũ trên Windows 10, đó là những câu hỏi dễ thấy khi chúng ta muốn chơi một trò chơi cũ, được thiết kế cho các hệ thống Windows XP/ 7/ 8 nhưng lại muốn chạy chúng trên các hệ thống Windows mới như Windows 10/11. Vì vậy, bài viết này sẽ đem đến cho các bạn những thông tin hữu ích để giải quyết cho các câu hỏi trên, những thông tin dựa trên kinh nghiệm của bản thân mình đã học hỏi được sau những lần hỗ trợ thành công cho rất nhiều người đến từ nhiều quốc gia.
Trong bài viết này, sẽ chỉ nói về các lỗi khi khởi động game, vì hầu hết chúng có nguyên nhân đến từ hệ thống Windows mà trò chơi đang cố gắng chạy, các lỗi xảy ra trong khi chơi game sẽ không được đề cập, vì hầu hết chúng có nguyên nhân từ khả năng tương thích, các vấn đề liên quan đến công nghệ xây dựng trò chơi đó, hay vấn đề chủ yếu nằm ở bản thân trò chơi.
Giới thiệu một chút về game cũ, câu hỏi là game như thế nào được gọi là cũ? Thực tế thì rất khó để nhận xét rằng một trò chơi đã cũ, “cũ” hay “mới” chủ yếu là xét một vật dựa trên thời gian, nó có đủ để gọi là cũ hay không thì cũng tùy vào quan điểm từng người, nhưng nhìn chung thì chúng ta có thể coi một trò chơi đã cũ khi nó đã ít nhất 3 năm tuổi (tính từ thời điểm phát hành), nếu nó nhiều tuổi hơn thì chúng ta có thể nói rằng nó “rất cũ”, nhiều hơn nữa thì là “cổ”. Hầu hết các trò chơi cũ sẽ gặp vấn đề khi chạy trên các hệ máy mới (hệ thống phần mềm mới, linh kiện điện tử mới), sự khác biệt về thế hệ dựa trên thời gian, sự cải tiến càng lớn thì rủi ro sự cố khi khởi chạy càng cao.
NỘI DUNG CHÍNH:
Lỗi khi khởi động game sẽ rất đa dạng, đôi khi là tùy vào trò chơi mà có thể xảy ra các lỗi khác nhau khi khởi động, nhưng về cơ bản thì chúng ta có 4 dạng lỗi phổ biến là: Black screen, Missing .dll file, DirectX 8.1, Application Error (0xc000007b, vv…).
1, Lỗi Black screen
Black screen là lỗi đầu tiên mà chúng ta sẽ tìm hiểu, đây cũng có thể nói là lỗi phổ biến nhất, khó khăn để khắc phục nhất, chiếm khoảng 90% các trường hợp bị sự cố khi khởi chạy game trên các hệ thống Windows 10/ 11. Nếu như bạn giải quyết được nó, xác định được vấn đề gây ra, thì hầu như không còn lỗi khởi động nào đủ khó khăn để làm khó bạn.
Lỗi Black screen được hiểu là một lỗi xảy ra khi khởi động trò chơi, dấu hiệu điển hình là màn hình đen, không hiện bất cứ thông tin, hình ảnh gì, nó thường đi kèm với Crash, nghĩa là kết thúc hiện tượng màn hình đen bằng cách tự tắt, biểu tượng trò chơi trên thanh tác vụ (Taskbar) tự động tắt và biến mất.
Trong trường hợp Black screen không tự tắt sau vài giây mà kéo dài cho đến khi người dùng phải can thiệp bằng Task Manager, thì trường hợp này sẽ liên quan đến sự cố về bản thân trò chơi, khả năng tương thích, xung đột hệ thống xảy ra trong tập lệnh của trò chơi, file hỏng hoặc thiếu sót gì đó, hơn là do hệ thống Windows.
Nguyên nhân gây ra lỗi Black screen rất đa dạng, không có một nguyên nhân cụ thể nào để áp đặt vào tất cả các trường hợp, nên chúng ta sẽ không dành thời gian vào việc đi tìm một cái tên cụ thể về nguyên nhân gây ra lỗi Black screen, mà chúng ta sẽ tìm hiểu và xác định các vấn đề có thể xảy ra trong quá trình khởi động trò chơi, gây nên sự cố.
Khi khởi động trò chơi, về cơ bản thì trò chơi sẽ truy vấn thư mục tệp dữ liệu, tiếp theo là sử dụng thư viện lệnh để vận hành, sau đó là tạo tệp cá nhân dành cho việc khởi động trò chơi. Xin được lưu ý rằng thứ tự và các khái niệm trên không phản ánh đúng khi nói về kỹ thuật phần mềm, chúng chủ yếu được dựa trên kinh nghiệm của bản thân tôi, cách mà tôi hiểu nó sau nhiều lần gặp phải và giải quyết.
Như những gì mà tôi đã chia sẻ về lỗi Black screen ở bên trên, có thể thấy rằng lỗi Black screen sẽ có nguyên nhân bắt nguồn từ quá trình khởi động game, cụ thể là nằm trong 3 giai đoạn: Truy vấn tệp dữ liệu > Sử dụng thư viện tệp lệnh > Tạo tệp khởi động cá nhân.
Về Truy vấn tệp dữ liệu: Bạn có thể hiểu đơn giản rằng khi bạn chạy tệp khởi động (.exe) của trò chơi, nó sẽ thực hiện truy vấn, rà soát lại các tệp dữ liệu, để gửi thông tin đến máy tính, cho máy tính của bạn xử lý và hiển thị, nếu như nó truy vấn thấy tệp video intro, âm thanh intro… máy tính sẽ xử lý và đọc các tệp theo đúng kịch bản mà trò chơi được thiết kế, khi đó bạn sẽ thấy trên màn hình xuất hiện intro của trò chơi và âm thanh đi kèm, ví dụ như logo khởi động, video intro khởi đầu…
Đoạn phim intro trong trò chơi Need for Speed: Underground
Nếu như ở giai đoạn này có vấn đề và xảy ra black screen, thì hầu hết hiện tượng là hiện màn hình đen và tắt ngay lập tức sau 1-3 giây, thậm chí là không có màn hình đen, không có phản hồi gì sau khi bạn chạy tệp khởi động (.exe) của trò chơi
Trò chơi Need for Speed: Underground 2 lỗi khởi động (có hiện tượng màn hình đen nhưng phần mềm ghi hình không ghi được)
Khi truy vấn dữ liệu, có thể hiểu rằng trò chơi sẽ tiến hành quét các tệp của nó tại chính vị trí mà tệp khởi động của trò chơi đang nằm, hoặc tại các thư mục chứ tệp khởi động của trò chơi. Có thể lấy ví dụ là D:\ Game\ Offline games\ NFS Series\ Need for Speed Underground 2
Đối với các trò chơi cũ, thậm chí bao gồm cả các trò chơi mới phát hành, chúng thường không hỗ trợ ngôn ngữ đặc biệt, có thể gọi đơn giản là Unicode, các ngôn ngữ đặc biệt là các ngôn ngữ sử dụng các ký tự, con chữ đặc biệt mà ngôn ngữ latinh không hỗ trợ (Ví dụ: ế, é, ẹ, ắ, ặ, ớ, ậ, 國, ある, 감, д. و…).
Khi địa chỉ các tệp dữ liệu của trò chơi có liên quan đến các ngôn ngữ đặc biệt, thì trò chơi sẽ không thể đọc được và không thể tìm đúng đến vị trí tệp dữ liệu cần truy vấn, do đó trò chơi sẽ gặp sự cố khởi động và tự tắt. (Fact: Tự tắt không phải là lỗi, nó là phương án cuối cùng để một trò chơi thoát khỏi sự cố/ xung đột giữa các câu lệnh/ đoạn mã)
Ví dụ: Nếu như tôi đặt thư mục game của trò chơi tại vị trí sau "D:\ Game\ Trò chơi đua xe\ NFS Underground 2".
Khi truy vấn, trò chơi sẽ xử lý thông tin địa chỉ "D:\ Game\ Trò chơi đua xe\ NFS Underground 2" và chuyển thành "D:\ Game\ Tr? Chơi ?ua xe\ NFS Underground 2".
Rõ ràng rằng lúc này trò chơi đã hiểu sai địa chỉ tệp dữ liệu, đáng nhẽ nó phải là "D:\ Game\ Trò chơi đua xe\ NFS Underground 2", nhưng trò chơi lại hiểu thành "D:\ Game\ Tr? Chơi ?ua xe\ NFS Underground 2", vì vậy sự cố xảy ra.
Với địa chỉ "D:\ Game\ Trò chơi đua xe\ NFS Underground 2"
Nếu như tôi đổi tên thư mục để thay đổi địa chỉ tệp dữ liệu thành "D:\ Game\ Tro choi dua xe\ NFS Underground 2", thì trò chơi sẽ hoạt động, bởi vì nó không gặp vấn đề gì trong việc đọc địa chỉ tệp dữ liệu.
Với địa chỉ "D:\ Game\ Tro choi dua xe\ NFS Underground 2"
Ngoài trường hợp chứa ngôn ngữ đặc biệt, thì một số trò chơi chỉ có thể đọc các địa chỉ có độ dài nhất định, giới hạn trong số lượng ký tự nhất định. Về vấn đề này, bạn cần chú ý đến độ dài tên thự mục và số lượng cấp thư mục, hai yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến độ dài/ số lượng ký tự của địa chỉ tệp dữ liệu.
Tên thư mục là gì? Tên thư mục là cái tên, cái danh nghĩa được đặt trên một thư mục, tên của một thư mục nhằm phân biệt với các thư mục liền kề với nó, điển hình như trong cùng một thư mục, bạn không thể thấy hai thư mục cùng một cái tên, chúng có thể hơi giống nhau, nhưng vẫn có sự khác biệt (Ví dụ: Folder vs Folder (1); Folder (2)).
Số lượng cấp thư mục là gì? Số lượng cấp thư mục là thứ hạng của thư mục con thấp nhất, đề dễ hiểu hơn thì bạn có thể tưởng tượng rằng: Với một thư mục, khi bên trong nó chứa một thư mục khác, thì nó sẽ trở thành thư mục mẹ và thư mục kia sẽ trở thành thư mục con, lúc này thì thư mục mẹ gọi là thư mục cấp 1, thư mục nằm bên trong được gọi là thư mục cấp 2, nếu bên trong nó còn một thư mục nữa, thì thư mục nằm bên trong được gọi là thư mục cấp 3. (Ví dụ: "D:\ Game\ NFS Series\ NFS Underground 2" thì chúng ta xác định là có 3 cấp thư mục, và trò chơi đang nằm trong thư mục cấp 3)
Quay lại với vấn đề số lượng ký tự, nếu như tôi đặt trò chơi trong địa chỉ như sau: "D:\ Game\ NFS series\ aaaa...\...\...ddddddd\ NFS Underground 2", thì có thể trò chơi sẽ chỉ đọc đến "D:\ Game\ NFS series\ aaaa...\...\ ddd…" Kết quả là nó không thể tìm đến vị trí cuối cùng, vị trí chính xác mà trò chơi đang nằm và sự cố xảy ra.
Thực tế là tôi đã cố tình làm tên của các thư mục dài quá mức, khiến tệp khởi động của trò chơi thậm chí bị vô hiệu, không thể mở
Tổng kết, trong giai đoạn này chủ yếu sẽ chỉ có hai vấn đề trên là: Ký tự ngôn ngữ đặc biệt và độ dài địa chỉ tệp dữ liệu.
Về Sử dụng thư viện tệp lệnh: Bạn có thể hiểu rằng trò chơi được thiết kế với các ngôn ngữ lập trình, kịch bản hoạt động, được xây dựng trên các tập lệnh hoặc công nghệ, trên một khuôn mẫu nhất định và một quy ước nhất định. Nếu như máy tính của bạn không sở hữu thư viện tệp lệnh/ công nghệ đó, thì nó không thể đọc hiểu và xử lý được các tệp kịch bản, tệp lệnh của trò chơi, có thể hiểu như bạn cần một cuốn sách dạy về mã hóa để có thể hiểu được ngôn ngữ mã hóa và tiến hành giải mã nó.
Ví dụ: Tôi gửi cho bạn một tệp txt chứa nội dung tin nhắn bên trong và đi kèm với nó là phần mềm đọc, khi bạn mở trực tiếp tệp txt đó bạn sẽ thấy là: “He**o gu$, Hoự &re $ou @o d&$?”, bạn sẽ chẳng hiểu gì cả, nó vô nghĩa vì không thể đọc được, nhưng khi bạn sử dụng phần mềm đọc mà tôi đưa ra với nguyên tắc giải mã ( * = l, $ = y, ư = w, & = a, @ = t), thì văn bản sẽ hiển thị thành “Hello guy, How are you to day?”, khi này thì bạn đã hiểu được nội dung của tin nhắn, sau khi chúng đã được giải mã).
Có thể thấy, trò chơi sẽ được xây dựng trên một kiểu lệnh và một quy ước nhất định, máy tính sẽ cần một thư viện đủ lớn để hiểu chúng và xử lý chúng, vận hành đúng theo kịch bản mà trò chơi yêu cầu.
Thư viện tệp lệnh ở đây chủ yếu liên quan đến Visual C++, nếu như máy tính của bạn cần nó để hiểu trò chơi muốn gì, nhưng máy tính của bạn lại không có thư viện tệp lệnh cần thiết, thì máy tính sẽ không xử lý được yêu cầu của trò chơi và sự cố sẽ xảy ra.
Nếu như máy tính của bạn có thư viện tệp lệnh của Visual C++ 2005, thì các trò chơi phát hành trong giai đoạn trước 2005, sẽ không gặp vấn đề khi khởi động (trừ khi nó yêu cầu các phần mềm đặc biệt đi kèm), còn đối với các trò chơi phát hành sau 2005, thì hầu hết sẽ gặp sự cố khi khởi động (trừ khi các trò chơi này vẫn sử dụng thư viện tệp lệnh cũ là Visual C++ 2005).
Về dấu hiệu xảy ra sự cố, thì nó gần như chả khác biệt gì so với giai đoạn “Truy vấn tệp dữ liệu”, bởi vì quá trình đó chưa yêu cầu máy tính phải xử lý, tính toán và hiển thị đồ họa, nên bạn cũng sẽ chưa thấy gì xuất hiện trên màn hình, do đó chúng gần như tương tự nhau về khả năng nhận biết.
Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý đến DirectX, chủ yếu là DirectX 9, đối với các thiết bị mới thì chúng không có sẵn mà phải cài bổ sung vào, tuy không liên quan nhiều đến giai đoạn này mà chủ yếu trong quá trình xử lý đồ họa của trò chơi, nhưng bạn cũng nên chú ý đến nó.
Tổng kết, trong giai đoạn này thì bạn cần chú ý đến Visual C++, bạn nên tìm và cài đặt Visual C++ theo các năm phát hành, càng đầy đủ càng tốt, thừa vẫn hơn thiếu.
Về Tạo tệp khởi động cá nhân: Bạn có thể hiểu là mỗi trò chơi khi khởi động, nó sẽ tải các thông tin cấu hình liên quan đến thiết bị của bạn, sau đó tiến hành lưu chúng lại để cho lần khởi động tiếp theo, vì là đã lưu lại trong lần khởi động đầu tiên, nên trong các lần khởi động tiếp theo sẽ nhanh chóng hơn, tốn ít thời gian hơn so với lần đầu.
Sự cố ở giai đoạn này dễ nhận biết hơn, vì một số trò chơi sẽ tiến hành chạy video giới thiệu (intro) trước, sau đó mới tiến hành lưu tệp khởi động, nên nếu như bạn khởi động trò chơi và thấy trên màn hình xuất hiện logo công ty phát hành, nhóm phát triển hoặc video giới thiệu, sau khi chúng kết thúc thì trò chơi đột ngột tắt và biến mất, thì khả năng rất cao vấn đề của bạn đang nằm trong giai đoạn này (ví dụ hiển hình là Titan Quest: Anniversary Edition, Age of Empires: Definitive Edition).
Thông thường thì các trò chơi sẽ lưu tệp khởi động cá nhân theo hai dạng: một là trong thư mục Documents, hai là trực tiếp trong thư mục trò chơi. Quay lại với vấn đề một số trò chơi không hỗ trợ ngôn ngữ đặc biệt, thì trong giai đoạn này bạn cũng chỉ cần tập trung vào đảm bảo rằng đường dẫn đến vị trí lưu tệp khởi động cá nhân, không chứa ngôn ngữ đặc biệt.
Vậy đường dẫn đến vị trí lưu tệp khởi động cá nhân xác định như thế nào? Đường dẫn này sẽ tùy vào từng trò chơi, nếu như nó lưu tệp khởi động vào trong thư mục trò chơi, thì chỉ cần đảm bảo rằng tên của các thư mục chứa trò chơi không có ngôn ngữ đặc biệt. Nếu như nó lưu vào trong thư mục Documents trên máy tính, thì chúng ta sẽ có nhiều thứ để nói ở bên dưới.
Về lưu tệp trong thư mục Documents:
- Nếu như bạn sử dụng Windows 10 thì nó sẽ lưu trong C: Users\ Yourname\ Documents
- Nếu như bạn sử dụng Windows 11 thì nó sẽ lưu trong C: Users\ Yourname\ OneDrive\ Documents
Quay lại với vấn đề một số trò chơi không hỗ trợ ngôn ngữ đặc biệt, bạn cần phải đảm bảo rằng địa chỉ lưu tệp khởi động cá nhân bên trên, không chứ ngôn ngữ đặc biệt. Cần chú ý vào “Yourname” và “Documents” vì đó là những thứ có thể bị thay đổi tùy vào ngôn ngữ mà bạn sử dụng tên máy tính.
Một số người để tên user là “Việt”, đương nhiên rằng trò chơi có thể bị lỗi nếu như nó không thể đọc các ngôn ngữ đặc biệt, một số người sử dụng tiếng Việt làm ngôn ngữ hệ thống, khiến cho “Documents” thay đổi thành “Tài liệu” và đương nhiên rằng trò chơi sẽ bị lỗi nếu nó không hỗ trợ ngôn ngữ đặc biệt, đối với người dùng Windows 11, hãy chú ý đến ngôn ngữ được thiết lập trên OneDrive, “Documents” có thể đã bị thay đổi sang một ngôn ngữ khác.
Giải pháp hiệu quả nhất cho vấn đề này, là chủ động can thiệp và thay đổi đường dẫn mặc định của vị trí thư mục lưu tệp cá nhân, bạn sẽ cần chú ý làm theo các bước bên dưới.
Bước 1: Mở Registry Editor (bằng cách bấm phím Windows + gõ “Registry Editor” và mở nó
Bước 2: Mở theo đường dẫn "Computer\HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\User Shell Folders"
Bước 3: Mở dòng “Personal”, bạn sẽ thấy thanh địa chỉ ở mục “Value data”, có dạng "%USERPROFILE%\Documents" hoặc "C:\Users\Yourname\Documents"
Bước 4: Kiểm tra xem thanh địa chỉ đó có chứa ngôn ngữ đặc biệt không, khi trò chơi tiến hành lưu tệp khởi động cá nhân vào thư mục Documents, nó sẽ đọc địa chỉ này để xác định vị trí, nếu như địa chỉ này chứa ngôn ngữ đặc biệt và trò chơi không hỗ trợ ngôn ngữ đó, sự cố sẽ xảy ra.
Bước 5: Sau khi đã kiểm tra xong, hoặc đã thay đổi lại nếu cần thiết, thì bạn chỉ cần ấn “OK” để lưu lại và có thể tắt nó đi.
Để đảm bảo, hãy kiểm tra tương tự với đường dẫn "Computer\HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Shell Folders"
Tổng kết, trong giai đoạn này hãy chú ý đến địa chỉ lưu tệp khởi động cá nhân của trò chơi, nó thường nằm trong thư mục Documents hoặc trong chính thư mục trò chơi, nếu như nó lưu tệp trong thư mục trò chơi thì bạn chỉ cần đảm bảo tên của các thư mục chứa trò chơi không có ngôn ngữ đặc biệt, nếu như nó lưu tệp trong thư mục Documents, hãy kiểm tra bằng Registry Editor, như tôi đã hướng dẫn.
Ngoài ra, đối với các trò chơi 32bit, hãy nhớ thêm chúng vào danh sách trong Data Execution Prevention (DEP) trong trường hợp bạn bật nó, đây cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra lỗi “Black screen”, đừng bỏ qua nó, xem hướng dẫn bên dưới.
Bước 1: Bấm phím Windows và gõ “View advanced system settings”, mở nó
Bước 2: Tại cột Advanced, mở “Settings” của “Perfomance”
Bước 3: Chuyển sang cột “Data Execution Prevention”, thêm trò chơi bằng cách click vào “Add…” nếu như bạn đang tích vào dòng thứ hai
Bước 4: Click vào “OK” để lưu lại. Xong
Cuối cùng, trên đây là toàn bộ những gì mà tôi cho rằng là cần thiết để giải quyết lỗi Black screen khi khởi động/ chạy một trò chơi cũ/mới trên hệ thống Windows 10/11, nhớ phải đọc hết đấy, đừng bỏ qua điều gì.
2, Lỗi Missing .dll file
Lỗi Missing .dll file là lỗi thiếu tệp cần thiết để một trò chơi khởi động, hiện tượng dễ thấy là một thanh thông báo bật lên và nói rằng “The program can't start because abc.dll is missing from your computer” hoặc “This application failed to start because abc.dll was not found. Re-installing the application may fix this problem”, đây là một lỗi phổ biến đến mức có thể nói là ngang ngửa với lỗi Black screen nhưng thường dễ giải quyết hơn, quan trọng là việc bạn có thể nhận dạng được file .dll đó có nguồn gốc từ đâu, nằm trong gói phần mềm nào.
Vậy làm thế nào để nhận dạng một file .dll? Cách đơn giản nhất là google để tìm thông tin về nó, nếu cố gắng thì bạn có thể thấy các thông tin liên quan đến tệp .dll đó, về nguồn gốc của nó, về gói phần mềm chứa nó hoặc nó được tạo ra bởi ai/ công ty phần mềm nào.
Các dạng file .dll phổ biến thường gặp:
- D3dx9_*, * thường là các con số hàng chục, thậm chí nó cũng có thể có dạng khác, quan trọng là hãy để ý đến “dx”, nó là dấu hiệu cho thấy có sự liên quan đến gói phần mềm DirectX Runtime, một gói dành cho DirectX 9, đã không còn được đi kèm sẵn trong máy tính mà phải cài bổ sung thêm, nó không được đi kèm sẵn bởi đã lỗi thời và không còn dùng nhiều đến nó nữa, các trò chơi mới hầu hết đã không còn sử dụng DirectX 9 mà đã nâng lên DirectX 11, 12, các gói này đã đi kèm sẵn trong thẻ đồ họa (VGA) của máy tính bạn, nhưng một số người như chúng ta và cả tôi lại có nhu cầu muốn chơi các trò chơi cũ chạy trên nền DirectX 9, thì bắt buộc phải cài bổ sung vào máy tính.
- VCRUNTIME*.dll, đây là một tệp đi kèm trong gói Visual C++, trái lại với DirectX thì nó thường gặp khi khởi động phần mềm hơn là trò chơi, nó liên quan nhiều đến phần mềm hơn, đối với một số trò chơi thì nó sẽ báo lỗi và chỉ rõ tên của file .dll bị thiếu, nhưng hầu hết là sẽ không có thông báo bật lên, không nói gì và tắt đột ngột, khá giống với lỗi “Black screen”, đôi khi trò chơi vẫn sẽ chạy nhưng hiệu năng bị ảnh hưởng đáng kể, trải nghiệm trò chơi sẽ trở nên kinh khủng, bạn sẽ dễ nhầm lẫn rằng cấu hình của máy tính không đủ, nhưng nếu bạn đã cài thêm Visual C++ thì trò chơi có thể lại trở lên mượt mà, các hiện tượng giật lag, nói lắp bị biến mất.
- OpenAL32.dll, đây là một tệp đi kèm trong gói OpenAL, nó thường liên quan đến công nghệ thu âm, âm thanh, khi một trò chơi yêu cầu nó thì trò chơi đó đang sử dụng nó làm công nghệ, bạn chỉ cần cài đặt gói phần mềm OpenAL là vấn đề đã được giải quyết.
- Rapture3d_oal.dll, đây là một tệp đi kèm trong gói Rapture3D, một gói phần mềm liên quan đến công nghệ âm thanh 3D, âm thanh môi trường, giống như việc bạn chơi một trò chơi bắn súng, thông qua tai nghe thì bạn có thể biết tiếng động phát ra từ bên trái hay bên phải, phía trước bạn hay đằng sau lưng bạn, một số trò chơi sử dụng nó làm công nghệ nên sẽ yêu cầu nó khi khởi động. Để khắc phục thì bạn chỉ cần cài đặt gói Rapture3D.
- Physxloader.dll, đây là một tệp đi kèm trong gói PhysX, nó thường độc quyền trên các thẻ đồ họa Nvidia, một số trò chơi sử dụng công nghệ này thường có intro logo xuất hiện dòng chữ “Nvidia PhysX”, công nghệ này liên quan đến hiệu ứng vật lý trong trò chơi, làm tăng độ chân thật bằng các hiệu ứng đổ vỡ, hoặc các chuyển động bồng bềnh, bay lượn,… Các trò chơi sử dụng công nghệ này là: Mafia II, Batman: Arkham Asylum, 7554… Để khắc phục thì bạn chỉ cần cài đặt gói PhysX.
- Msxml.dll, đây là một tệp đi kèm trong gói MSXML, thường gặp khi khởi động các trò chơi của Microsoft, phổ biến như: Age of Mythology, Age of Empires III, Rise of Nations… Cách khắc phục là cài đặt gói MSXML.
- Xlive.dll, đây là một tệp đi kèm trong gói Games for Windows Live, là gói dịch vụ trực tuyến cho các trò chơi hỗ trợ nó, nhưng hiện tại nó đã ngừng hoạt động, không còn giá trị sử dụng nhưng một số trò chơi hỗ trợ nó vẫn sẽ yêu cầu khi khởi động, vì vậy để khắc phục thì bạn chỉ cần cài đặt gói Games for Windows Live.
Trên đây là các file .dll phổ biến, thường gặp khi xuất hiện thông báo lỗi khởi động, vẫn còn nhiều các file khác chưa được đề cập, nhưng đa số chúng là các file được tạo bởi người phát triển/ công ty phát hành trò chơi đó, thông báo lỗi thiếu file do tệp .dll đó có thể đã bị xóa, thay thế bằng file .dll không phù hợp, hoặc có vấn đề về truy vấn dữ liệu (đọc trong phần “Black screen” bên trên).
Lưu ý rằng, việc lên mạng và tải file .dll xuống và chèn vào thư mục trò chơi thường không đem lại kết quả gì, chỉ một số ít chúng thực sự hiệu quả, còn lại thì hầu hết sẽ gây ra lỗi khác do không trùng khớp hoặc không tương thích, đặc biệt là nếu bạn chèn chúng vào trong thư mục hệ thống System32 thì khả năng sự cố nghiêm trọng xảy ra là rất cao, có thể khiến máy tính của bạn bị hỏng và phải đem đi sửa chữa, đối mặt với mất dữ liệu.
Tổng kết, đối với lỗi thiếu file .dll, bạn hãy tập trung vào việc xác định nguồn gốc, thông tin về file .dll đó, sau đó tìm gói phần mềm phù hợp để cài đặt, đối với các file .dll bị báo lỗi mà trong thư mục trò chơi ban đầu đã có sẵn, hãy kiểm tra xem tên của các thư mục chứa trò chơi có để ngôn ngữ đặc biệt không. Chúc may mắn, nó rất đơn giản nếu bạn chịu khó tìm hiểu, nhưng cũng sẽ rất phức tạp nếu như bạn cố làm hỏng mọi thứ.
3, Lỗi DirectX 8.1
Đây là lỗi liên quan đến các trò chơi cũ, thường là khoảng 2000s, các trò chơi này chạy trên nền DirectX 8.1, nên khi khởi động thì trò chơi sẽ yêu cầu nó, thường là với thông báo lỗi như: “Please make sure you have DirectX 8.1 or higher installed”.
Theo mặc định thì DirectX 8.1 bị tắt trên các hệ thống Windows mới như Windows 10 và Windows 11, bạn sẽ cần phải bật nó thông qua “Windows Features”, xem hướng dẫn bên dưới.
Bước 1: Bấm phím Windows và gõ “Turn Windows features on or off”, mở nó
Bước 2: Tìm đến dòng “Legacy Components”, mở và tích vào ô “DirectPlay”
Bước 3: Click “OK” để lưu lại là xong. Nếu nó yêu cầu khởi động lại máy tính, hãy làm theo nó
Trên đây là cách khắc phục lỗi DirectX 8.1, hầu hết sự cố này được giải quyết bằng cách trên, nhưng cũng không ngoại trừ trường hợp lỗi này đến từ bản thân trò chơi khi chạy trên hệ Windows hiện đại, không có quá nhiều thông tin về nó nên tôi không thể chia sẻ gì thêm cho bạn về lỗi này, hãy vận dụng các kỹ năng giải quyết vấn đề mà bạn học được, để khắc phục nó. Chúc may mắn, thành công đến với người tìm cách, không đến với kẻ đứng yên.
4, Lỗi Application Error (0xc000007b, vv…)
Đây là một lỗi khá nghiêm trọng, thường xảy ra khi có sự cố liên quan đến tệp dữ liệu hoặc khả năng tương thích của trò chơi với hệ thống Windows đang chạy, lỗi này có thể do việc các file của trò chơi bị xóa, bị thay đổi, bị thay thế bằng các tệp ngoại lai, bị sửa lại không đúng cách, phổ biến trong việc bạn tải các file .dll trên mạng và chèn chúng vào trong thư mục game, lỗi này thường không có cách giải quyết cụ thể, tiên lượng xấu, gần như bạn phải xác định là vứt bỏ các tệp trò chơi đó, nên tìm kiếm và sử dụng tệp trò chơi nguyên bản, tải về từ các nguồn uy tín hoặc nếu như vấn đề vẫn tiếp tục xảy ra, thì khả năng không phải do trò chơi mà là do hệ thống Windows mà bạn đang chạy, nó có thể bị thiếu sót, bị hỏng, hoặc không được hỗ trợ (một số trò chơi cũ không hỗ trợ hệ thống Windows quá cũ).
Tổng kết, nếu như bạn gặp phải lỗi này, thì rất tiếc rằng trường hợp của bạn có tiên lượng xấu, khả năng giải quyết được là rất thấp, bạn không nên mất thời gian vào nó, bởi vì hầu hết khi đã xảy ra lỗi này, thì trò chơi đang ở một mớ hỗn độn, có thể đã bị can thiệp quá nhiều khiến nó bị hỏng, hoặc bản thân hệ thống Windows của bạn có vấn đề, dù cho trò chơi có nguyên bản thì vẫn không thể khởi chạy được, bạn nên kiểm tra về khả năng tương thích, cấu hình máy tính của bạn, nâng cấp lên hệ Windows phù hợp nếu có thể. Trong trường hợp xấu nhất, không có phương án nào khả quan, hãy tìm một trò chơi khác để tận hưởng, có rất nhiều trò chơi hay mà bạn có thể chơi, chỉ là bạn không biết. Nên nhớ, đừng mất thời gian với nó, nó rất hiếm gặp, nếu bạn gặp nó thì trường hợp của bạn rất tệ, không có nhiều thông tin về nó để bạn tìm cách giải quyết, mọi thông tin trên mạng về nó rất chung chung, hầu hết không có ích, rất hiếm trường hợp giải quyết được lỗi này, dành thời gian của bạn cho trò chơi khác nếu có thể.
KẾT LUẬN:
Tổng kết bài viết này, trên đây là các lỗi phổ biến mà tôi muốn chia sẻ tới các bạn, dựa trên kinh nghiệm của tôi, trong khắc phục các vấn đề về sự cố khi khởi động một trò chơi cũ trên hệ thống Windows mới như Windows 10, chắc chắn sẽ vẫn còn các lỗi khác mà tôi chưa đề cập, có thể do tôi chưa biết, nhưng về cơ bản thì trên đây là đủ, sự cố khi khởi động trò chơi chỉ xoay quanh các lỗi trên, nếu bị các lỗi khác thì hầu hết chúng sẽ liên quan đến bản thân trò chơi, hoặc liên quan đến linh kiện máy tính của bạn. Chúc may mắn, để lại câu hỏi hoặc góp ý của bạn ở phần bình luận, cảm ơn!